در وصف دین اسلام و عبادات اسلام و قانون اسلام

تمام مسائل احکام دین اسلام : را در پیج اینستاگرام ما مطالعه کنید و از سوالاتی که در کامنت ها شده در مورد هر باب مطلع شده و اگر سوالی هم داشتید در مورد این باب از طریق دیدگاه ها در آخر این صفحه و همچنین کامنت ها و دایرکت پیج اقدام نمایید.

ماده اول در وصف اسلام

آیات شریفه در وصف دین اسلام

قال الله ^تعالی ؛ « إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ ».

یعنی دین و مذهب کامل از همه جهات در نزد خداوند جل جلاله منحصر است بر دین و قانون اسلام که در آن هیچگونه عیب و نقص نیست.

• سوره آل عمران آیه ۱۹

و در آیه دیگر فرموده ؛ « الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا  » .

یعنی امروز که مراد یوم غدیر است بواسطه بیانات رسول خودمان دین شما مسلمانان را برای شما تکمیل کردم و نعمت خود را بدین تعیین وصی بر شما تمام نمودم و راضی شدم که دین اسلام قانون شما باشد زیرا که از جهت تعیین شدن وصی و خلیفه آنحضرت دین و قانون شما محکم گردید و از همه جهت کاملترین ادیان شد.

• سوره مائده آیه ۵

در آیه دیگر فرموده ؛ « وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ »

یعنی هر که بجز دین اسلام و احکام آن از برای خودش دین و قانون اختیار بکند پس البته از او قبول نخواهد شد و با وجود قبول نشدن،  آنکس در آخرت از جمله زیانکاران و شرمساران خواهد بود زیرا که او در مقابل احکام و قوانین اسلام که از هر جهت اصلح بحال عباد بودند از خود قانون ایجاد نموده که در هر چند روز یک نقص و عیب در آن ظاهر میشود و از این جهت رسوا و بد نام و محل طعن و لعن میگردد.

• سوره آل عمران آیه ۸۵

احادیث ناب در وصف دین اسلام

و در کتاب کافی از جابر از حضرت باقر ^{علیه السلام} و با سندهای صحیح دیگر از اصبغ بن نباته روایت کرده که حضرت امیرالمؤمنین ^{علیه السلام} در خطابه خود بر اصحاب خودش فرمود؛

اما بعد بدرستی که خداوند قرار داده برای مردمان دین اسلام را قانون ایشان ، و سهل و آسان نموده احکام و حلال و حرام آن را از برای کسی که یاد بگیرد و عمل نماید بر آنها ؛

و غالب و قاهر کرده قانون اسلام را بر آن کسیکه به آن قانون مقابل شود و در قبال آن یک قانون جعل نماید؛

و قرار داده خداوند تعالی قانون اسلام را سبب عزت از برای کسی که دوست بدارد آن را و عمل نماید بر آن ، و سبب حفظ جان و مال برای کسیکه داخل شود و رفتار نماید به قانون اسلام ، و سبب هدایت یافتن از برای آنکه اقتداء بکند بر آن و خود رائی نکند در مقابل آن؛

و باعث زینت برای کسی که آن را به خود مثل لباس بکند و در تحت آن قانون راه برود، و حیله که در دنیا پیش میرود در حفظ خون و مال به آن کسیکه او را به ساختگی برخود ببندد ؛

و دست آویز محکمیست برای کسی که نگاه داشت خود را برای عمل بر آن قانون از اطاعت خود رأیها و اختراع کننده های مذاهب باطله ، و سر رشته راه بهشت است بر آن کسیکه چسبیده بر آن یعنی چنگ زد بر آن؛

و دلیل واضحی است به معرفت حق از باطل برای کسی که سخن گفت در قضاوت و فتوی از روی احکام و تعالیم آن ، و شاهد عادل و قانون مسلم است برای کسی که با آن مخاصمه بکند با مردمان؛

و ظفر خوبیست برای آنکسی که حجت نماید آن را بر بطلان مخالفان آن قانون، و علم و دانائیست برای کسی که آنرا در خاطرش خوب نگاه دارد و حفظ نماید، و نقل و حکایت خوبیست برای کسی که نقل وحکایت کند احکام ومواعظ آن را، و حکمت است برای کسی که به آن قطع دعاوی نماید ، و خردمندی است برای کسی که تجربه نماید آن را با قوانین سایر ملل؛

و لباس عافیت است برای کسی که عاقبت خود را فکر نماید ، و سزاوار فهمیدگی است برای کسیکه فطانت و زیرکی داشته باشد ، و خاطر جمعی است برای کسی که عقل داشته باشد و موجب بصیرت است برای آن کسی که به اقتصاد رود و از افراط و تفریط برحذر باشد؛

و علامت استنباط است بر کسی که از علامات آن استنباط نماید ، و عبرت دهنده است برای کسیکه مستعد به قبول نصیحت باشد، و نجات و فلاح است بر کسیکه راستگو باشد، و آهستگی است برای کسی که به آهستگی خود کارهای خود را از فساد نگه دارد ، و سبب تقربست برای آنکسیکه به خداوند خود طالب تقرب باشد ؛

و باعث اعتماد است به کسی که به خداوند خود اعتماد نماید، و فراخی عیش است بر آنکسی که از برای فراخی عیش کار خود را به خداوند واگذارد، و گرو خوبست بر کسیکه گرو نیکو بردارد ؛

و خبردار شدنی بر کسیکه بزودی خبردار شود ، و سپری است بر کسی که در مقابل سایر قوانین مبارزه نماید ، و زرهی است به کسیکه خود را از مخالفان و بحث کنندگان حفظ کند ، و مددکار است بر کسیکه در راه حق استقامت نماید و پناهی است به کسیکه بخواهد ایمن شود از ضرر دنیا و آخرت ، و یک ایمنی است بر کسیکه داخل در ظاهر آن قانون شود در دنیا؛

و زندگی خوبی است در آخرت به کسیکه در باطن تصدیق آن را بکند، و بی احتیاجی است بر کسیکه در طلب علم اکتفا کند بر آن؛

پس آن قانون است و بس، بکار آمدنی و راه آنست و بس ، راستی و شرف آنست و بس ، بزرگی دنیا و آخرت و حال خوب آنست و بس ، خوب ترین حالها ؛

پس قانون اسلام در نهایت روشن است راه آن، و تابان است محل روشنی آن، و بسیار افروخته شده است چراغ آن قانون ، و شتابان کرده شده آخر آن، و کم است میدان آن، وجمع کننده خلق بسیار است روز فراهم آمدن اهل گروها و شتابان است گرو آن؛

و دردناک است عذاب مخالفت کننده آن ، و تمام است توشه آن و گرامی اند سواران میدان آن تا آخر حدیث.

• کافی ج ۲ ص ۴۹ ح ۱

✍ و ترجمه این حدیث موافق است بر آنچه ملا خلیل قزوینی در شرح کافی بیان فرموده.

و ایضا در کافی بسند صحیح خود از حضرت امیرالمؤمنین ^{علیه السلام} روایتکرده که فرمود ؛

هر آینه من بیان لایق میکنم قانون اسلام را بطوریکه بیان لایق نکرده پیش از من کسی و بعد از من نیز بیان لایق نخواهد کرد کسی مگر بر آن بیانیکه من نموده ام ؛

بدرستی که قانون اسلام درست نمیشود مگر بقبول فرمایشات حضرت رسول الله ^{صلی الله علیه و آله و سلم} و قبول فرمایش آنحضرت نمی شود مگر با اطمینان خاطر بفرمایش او بدون اضطراب، و اطمینان خاطر نمیشود مگر با راستگو دانستن خداوند و رسول او در وعده های ایشان از ثواب و عذاب ، و راستگو شمردن خداوند و رسول او نمیشود مگر بر قرار نمودن خاطر خود بر آن وعده ها ، و قرار دادن خاطر درست نمیشود مگر با عمل کردن بر اوامر و نواهی خداوند و رسول او ، و عمل بر آنها درست نمیشود مگر با رساندن سند آن عمل به صاحب شرع انور که از روی ظن و رأی نباشد، زیرا مؤمن قانون و دین اسلام خود را اخذ نکرده از رأی وظن ، و بلکه آن قانون از جانب خداوند به توسط رسول او آمده و مؤمن آن را اخذ کرده با علم و یقین ؛

و بدرستی که دیده میشود اطمینان خاطر مؤمن بفرمایش خداوند و رسول او در عمل او بقانون خود، زیرا از ظن و رأى نخواهد شد عمل او، و دیده میشود انکار کافران در عمل آنها ، زیرا اعمال آنها از روی قانون اسلام نیست ؛

پس قسم یاد میکنم بخداوندی که جان من در ید قدرت اوست نشناختند اغلب مردمان قانون اسلام را و ندانستند که از کدام کسان اخذ نمایند، پس شماها امتحان بکنید انکار کردن کافران و منافقان را به قانون اسلام از اعمال زشت آن بضد آن قانون.

• کافی  ج ۲  ص 45 ح ۱

✍ و ترجمه این حدیث نیز موافق است با ترجمه آن مرحوم در شرح کافی .

ماده دوم در بیان عبادات اسلام

از جمله عبادات دین اسلام

در کتاب فقیه مرحوم صدوق بسند صحیح از حضرت امیرالمؤمنین ^{علیه السلام} روایت کرده که در خطبه عید فطر فرموده؛

اطاعت بکنید بخداوند در آنچه بشما واجب فرموده ، و بشما امر کرده از عبادات از اقامه کردن نمازها و دادن زکوة و حج بیت الله و روزه ماه رمضان و امر بمعروف و نهی از منکر.

• فقیه ج ۱ ص ۵۱4-517 ح ۱۴۸۲

در بیان اعتقاد و آن دینی که مورد قبول معصومین ^{علیهم السلام} است

و در کتاب مجالس و صفات الشیعه و توحید و اکمال الدین بسند صحیح از حضرت عبدالعظیم روایت نموده که بحضور مبارک امام علی نقی ^{علیه السلام} عرض نمود که؛

قسم به خداوند تکلیف نفرموده خداوند بر بندگان خود مگر کمتر از طاقت ایشان و در یک شبانه روز بر پنج نماز تکلیف کرده و در هزار درهم بر بیست و پنج درهم زکات تکلیف فرموده که زکات نقدین در چهل یک است و در یک سال بر یک ماه روزه تکلیف کرده و در مدت عمر به یک حج امر نموده و حال آنکه مردمان بر زیادتر از اینها را قدرت دارند.

من دین خود را به حضرت شما اظهار نمایم؟

آنحضرت فرمود ؛ بلی بگو؛

گفت ؛ شهادت دارم به وحدانیت خداوند و برسالت حضرت خاتم النبیین ^{صلی الله علیه و آله و سلم} و امامت پدران تو تا برسد امامت از حضرت امیرالمؤمنین ^{علیه السلام} بر تو و اعتقاد میکنم بر اینکه عبادات قانون اسلام که از جانب خداوند واجب شده بعد از اعتقاد بر امامت و نماز و زکوة و روزه ماه رمضان و حج و جهاد و امر بمعروف و نهی از منکر است؛

پس آنحضرت فرمود؛ اینکه بیان کردی قسم بخداوند دین خداوند است که از برای مردمان اختیار فرموده پس در این دین باش و خداوند تو را در دنیا و آخرت ثابت فرماید.

• صفات الشیعه ص ۴۸ ح ۶۸ | امالی صدوق ص ۲۷۸ ح ۲۴ | توحید ص ۸۱ ح ۳۷ | اکمال الدین ص ۳۷۹ ح ۱

ده سهم از عبادات دین اسلام که باعث نجات بشریت است

و در کتاب علل الشرایع بسند صحیح از حضرت رسول خداوند ^{صلی الله علیه و آله و سلم} روایت کرده که فرمود ؛

عبادات دین و قانون اسلام ده سهم است و هر آینه نا امید است کسی که در آن عبادت سهم نداشته باشد، و اول آنها شهادت به وحدانیت خداوند است که کلمه توحید است، و دوم نماز که باعث پاکیزگی از گناهان است، و سوم زکات که باعث سلامتی جان و مال است، و چهارم روزه که سپر آتش دوزخ است، و پنجم حج که یکی از مهمات شریعت است، و ششم جهاد که عزت اسلام است، و هفتم امر به معروف که وفا به عهد خداوند است، و هشتم نهی از منکر که سبب اتمام حجت به مردمان است، و نهم نماز جماعت در عید فطر و قربان است و روز جمعه که باعث الفت و مهربانی مردمان است، و دهم اطاعت امامان از اولاد من که سبب نگاه داشتن مردمان از گناهان است .

• علل الشرایع ص ۲۴۹ ح 5

و در کتاب مجالس مرحوم طوسی بسند صحیح از حضرت باقر ^{علیه السلام} روایت کرده که حضرت پیغمبر ^{صلی الله علیه و آله و سلم} فرموده که ؛

بنا گذاشته شده عبادات اسلام بر ده سهم ، شهادت بوحدانیت خداوند که ملت اسلام است، و نماز که فریضه واجبست، و روزه که سپر دوزخست و زکوة که پاک کننده جان و مال است ، و حج که از احکام مهم شریعت است ، و جهاد که عزت اسلام و اهل آنست، و امر بمعروف که وفا به اوامر خداوند است در آیات قرآن و نهی از منکر که اتمام حجت بر جاهلان است ، و نماز جماعت در روز جمعه و دو عید که سبب الفت مردمان با همدیگر است، و پرهیزکاری از گناهان که اطاعت امامان است از اولاد من.

• امالی طوسی ج ۱ ص ۴4 ح 50

✍ و این حدیث در خصال و علل الشرایع نیز روایت شده .

• خصال ج 2 ص ۴۴۷ ح ۴۷ | علل الشرایع ص ۲۴۹ ح ۵

ده خصلت که هر کس با آنها بخداوند ملاقات نماید داخل بهشت میشود

و در کتاب محاسن بسند صحیح از فضیل از حضرت باقر ^{علیه السلام} روایت نموده که ؛

ده خصلت است هر کس با آنها بخداوند ملاقات نماید داخل بهشت میشود و آنها شهادت بر وحدانیت خداوند، و برسالت حضرت خاتم النبیین ، و اقرار و اعتقاد نمودن بحق بودن آنچه آن حضرت از جانب خداوند آورده از حلال و حرام (مؤلف همه آنها را در کتاب ایقان از آیات قرآن نقل نموده) و اقامه نماز و دادن زکوة و روزه ماه رمضان و حج بیت الله و دوستی با امامان از اهل بیت پیغمبر ^{صلی الله علیه و آله و سلم} و برائت کردن از دشمنان ایشان و اجتناب نمودن از جمیع مسکرات.

• محاسن ج 1 ص ۱۳ ح ۳۸

✍ مؤلف میگوید آداب و شرایط این عبادات را بطریق اختصار در رساله اساس الاسلام نقل نموده ام و در کتاب وسائل بعد از نقل این احادیث فرموده که احادیث در این خصوص بسیار است و از حد تواتر زیادتر است تمام شد کلام آن مرحوم.

✍ و در بین این احادیث اختلافات ومنافات نیست زیرا که در بعضی از آنها مهم را بیان کرده اند و در بعض دیگر اهم را نقل فرموده اند.

ماده سوم در منحصر بودن قانون اسلام به قرآن و ختم شدن پیغمبران

در اینکه قانون فقط قانون اسلام است و خاتم پیغمبران فقط رسول خدا است

در فقیه بسند صحیح خود از حضرت باقر ^{علیه السلام} روایتکرده که حضرت رسول ^{صل الله علیه و آله و سلم} فرموده؛

ای جماعت مسلمانان بعد از من پیغمبر نخواهد شد و بعد از شریعت و قانون من شریعت و قانون نیست پس هر که بعد از من ادعای قانون و شریعت و نبوت نماید ادعای او باطل است و او در آتش دوزخ خواهد بود و او را بکشید و هر که به او تابع شود او نیز از اهل دوزخ خواهد بود.

• فقیه ج ۴ ص ۱۲۱ ح ۴۲۱

و در کتاب عیون بسند صحیح از حضرت امام رضا ^{علیه السلام} روایت نموده که فرمود ؛

شریعت و قانون حضرت رسول الله ^{صل الله علیه و آله و سلم} محمد بن عبدالله تا به روز قیامت منسوخ و رفع نخواهد شد و بعد از آن حضرت تا قیامت پیغمبر نخواهد آمد پس هر که بعد از او ادعای نبوت بکند و یا یک قانون اختراع نماید پس خون آن کس مباح است بر آنکسانیکه از او این کلام را بشنوند.

• عیون اخبار الرضا ج ۲ ص ۸۰ ح ۱۳

در حکم کسی که اعراض کند از قانون اسلام

و در کافی بسند صحیح از محمد بن مسلم روایت کرده که سئوال نمودم از حضرت باقر ^{علیه السلام} ؛

از حکم مرتد؟

حضرت فرمود ؛ هر که اعراض کند از قانون اسلام و کافر شود بر آنچه به حضرت رسول الله ^{صل الله علیه و آله و سلم} نازل شده و انکار بکند آن را بعد از اسلام خود پس از برای او توبه نیست و قتل او واجب است و زن او از او دور میشود و بر او حلال نمیشود و مال او در بین ورثه قسمت میگردد .

• کافی ج ۳ ص ۲۵۶ ح ۱ | تهذیب ج ۱۰ ص ۱۳۶ ح ۵۴۰ | استبصار ج ۴ ص ۲۵۲ ح ۹۵۶

✍ و مثل این احادیث در کتب اربعه بسیار است .

مرحوم سید مرتضی در رساله محکم و متشابه از اسمعیل بن جابر روایت کرده که حضرت صادق ^{علیه السلام} فرموده ؛

بدرستی که خداوند مبعوث فرمود حضرت رسول الله ^{صل الله علیه و آله و سلم} را پس ختم نمود به او پیغمبران را و بعد از او پیغمبر نخواهد شد، و نازل فرمود برای او قرآن را و ختم نمود به آن قرآن کتاب ها را پس بعد از قرآن کتاب و قانون نخواهد بود.

• وسائل ج ۲۷ ص ۵۲ ح ۳۸

در بیان اینکه حکم همه اشیاء در قرآن و تفسیر اهل بیت ^{علیهم السلام} آمده است

و در کافی بسند صحیح از ابن قیس از حضرت صادق ^{علیه السلام} روایت کرده که فرمود؛

بدرستی که خداوند حضرت رسول ^{صل الله علیه و آله و سلم} را بر پیغبری فرستاد و برای او کتاب و قانون نازل کرد و در آن همه احکام مردمان موجود است و از برای آن کتاب دلالت کنندگان است که حکم همه اشیاء را از آن بیان میکنند ، و قرار داده خداوند از برای هر چیزی یک حد مخصوص و هر که از آن حد تجاوز نماید از برای او نیز یک حدَ است .

• کافی ج ۷ ص ۱۷۵ ح ۷

و ایضا از قیس ماصر روایت کرده که حضرت باقر ^{علیه السلام} فرمود ؛

بدرستی که خداوند ترک نفرموده یک حکم را که مردمان به آن محتاج میشوند تا به روز قیامت مگر اینکه آن را در قرآن نازل فرموده و بر پیغمبر خودش آن حکم را بیان کرده و از برای هر چیزی حدی قرار داده و از برای آن حد دلیل قرار داده که اهل بیت آن حضرت باشند که مردمان را دلالت میکنند به حکم همه اشیاء ، و از برای تجاوز کننده نیز حدی قرار داده.

• کافی ج ۷ ص ۱۷۵ ح ۷

در اینکه حکم هر چیزی باید از کلام خدا و ائمه ^{علیهم السلام} خارج شود

و در عیون بسند صحیح خود از حضرت امام رضا ^{علیه السلام} روایت کرده که حضرت پیغمبر ^{صل الله علیه و آله و سلم} فرموده ؛

هر که متدین شود به چیزی بدون شنیدن از خداوند او را به فانی شدن ملزم میکند پس در تدین شنیدن لازم است و هر که متدین شود به شنیدن از غیر آن دری که خداوند باز کرده به مردمان پس آن کس مشرک است و آن دری که خاطر جمع شدنی است بر احکام خداوند حضرت رسول الله ^{صل الله علیه و آله و سلم} است .

• عیون اخبار الرضا ج ۲ ص ۲۷

و در بصائر الدرجات از فضیل روایت کرده که حضرت باقر ^{علیه السلام} فرمود ؛

هر حکم که از ما اهل بیت در خصوص چیزی داده نشود و اختراع دیگران باشد پس آن حکم باطل است چه اجماع باشد بر آن و یا نباشد و مردمان عمل بکنند یا نکنند.

• بصائر الدرجات ج ۱ ص ۵۳۱ ح ۲۱

و در نهج البلاغه در مذمت قاضیها که در زمان خلفا به اختلاف حکم میکردند مولا امیرالمومنین ^{علیه السلام} فرموده ؛

آیا خداوند دین و قانون ناقصی نازل کرده که از این مردمان مدد و اعانت بخواهد در اتمام آن دین ؟ و یا اینکه اینها با خداوند شریکند که باید در دین و قانون اسلام هر چه به نظر اینها برسد بگویند و بر خداوند لازم شود قبول آن ؟ و یا اینکه خداوند دین و قانون تمام نازل کرده بوده ولیکن پیغمبرش از بیان آن تقصیر کرده و تماماً ادا نکرده ؟ و حال آنکه خداوند در قرآن فرموده ؛ « مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ » و در آیه دیگر فرموده « تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ »
یعنی « ما در قرآن در حکم هیچ چیزی فرو گذاری نکرده ایم » و یا به صریح آیات بیان شده و یا به تفسیر پیغمبر و اهل بیت او واضع شده و در آن قرآن بیان همه احکام با صراحت آیات و نص روایات در تفسیر آنها گردیده.

• نهج البلاغه ص ۶۲ خطبه ۱۸ | سوره انعام آیه ۳۸ | سوره نحل آیه ۹۰

و ایضا در عیون در حدیث امامت حضرت امام رضا ^{علیه السلام} فرموده ؛

بدرستی که خداوند پیغمبر خود را قبض نفرمود تا اینکه کامل فرمود دین را و نازل کرد برای او قر آن را که در آن است حکم جمیع اشیاء و بیان فرموده در آن حلال و حرام و حدود و احکام و جمیع آنچه را که مردمان به آنها محتاج میشوند و در قرآن فرموده : « مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ».

• عیون اخبار الرضا ج ۲ ص ۲۱ | سوره انعام آیه ۳۸