زکات فطره و شرایط آن و مقدار فطره در سال 1403

مؤلف : عالم بزرگوار سید حسین موسوی عرب باغی
بروز رسانی شده در 4 ماه قبل
زکات فطره
فهرست آنچه در این ماده میخوانید
    برای شروع تولید جدول مطالب ، یک هدر اضافه کنید

    ماده چهل و چهارم در وجوب زکات فطره و شرایط آن؛

    قاعده کلی از احکام زکات فطره و شرایط آن

    💡طبق آیه شریفه و احادیث صحیحه ی ائمه معصومین علیهم السلام دادن زکات فطره بر غنی واجب است و وجوبیت آن از فقیر برداشته شده آن فقیری که خودش زکات اخذ میکند.

    زکات فطره برای چه کسانی واجب است؟

    زکات فطره طبق احادیث از برای هر نفر از صغیر و کبیر و آزاد و بنده واجب است ، یعنی برای شخصی از برای خودش و برای هر نفر از اهل و عیالش واجب است که فطره بدهد و حتی برای مهمانی که جزء عیال او است نه هر مهمانی.

    زکات فطره از چه چیزهایی حساب میشود؟

    بدانکه طبق فرموده اهل بیت علیهم السلام زکات از آن چیز است که شخصی بر اهل و عیال خودش خوراک میدهد هر چه باشد از گندم و خرما و مویز و غیر از خوراکی ها بیشتر تغذیه میشود مثلا برنج.

    و اما مقدار زکات فطره چه قدر است؟

    زکات فطره از برای هر نفر از مرد و زن و صغیر و کبیر و آزاد و بنده چنانکه در احادیث حضرات معصومین علیهم السلام فرمودند یک صاع است یعنی 3 کیلو گرم.

    مستحقین زکات فطره چه کسانی هستند؟

    برای مستحقین زکات فطره شرط است که باید از اهل ولایت اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله باشند. یعنی باید از اهل ایمان و مومن باشند و در فرض نبودن مومن اهل ولایت باید به مسلمان مستضعف داد و نمیتوان به ناصبی فطره داد. و این که نباید زکات فطره را از بلد خود خارج کرد و باید به مستحقین شهر خود داد.

    مؤلف عالم بزرگوار مرجع عالیقدر سید حسین موسوی معروف به عرب باغی رضوان الله علیه در باب زکات فطره و شرایط آن طبق آیات و احادیث صحیحه از کتب اربعه در کتاب قانون الاسلام جلد دوم این چنین قلم میزند که در ادامه با دقت مطالعه کنید .

    تمام مسائل احکام دین اسلام : را در پیج اینستاگرام ما مطالعه کنید و از سوالاتی که در کامنت ها شده در مورد هر باب مطلع شده و اگر سوالی هم داشتید در مورد این باب از طریق دیدگاه ها در آخر این صفحه و همچنین کامنت ها و دایرکت اقدام نمایید.

    آیه شریفه در باب زکات فطره

    قال الله تعالى؛ « قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکى ».

    یعنی؛ « البته راستکار شد آن کسیکه زکات فطره ی خودش را ادا کرد .»

    • سوره اعلی آیه ١٤

    ✍ و در وافی فرموده که این آیه به اتفاق جمیع اهل تفسیر از شیعه و سنی در وجوب فطره نازل شده و چنانکه نماز در این آیه نماز عید فطر بوده .

    در وجوبیت و مقدار و اندازه زکات فطره

    زکات فطره
    زکات فطره و شرایط آن و مقدار فطره و مستحق آن سید حسین عرب باغی

    و در کتب اربعه از صفوان جمال روایت کرده اند که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردم ؛

    از زکات فطره؟

    حضرت فرمود ؛ واجب است بر صغیر و کبیر و آزاد و بنده از هر انسان یک صاع (3 کیلو) از گندم و یا از خرما و یا از مویز .

    • کافی ج 4 ص 171 ح 2 | فقیه ج 2 ص 175 ح 2061 | تهذیب ج 4 ص 71 ح 194 | استبصار ج 2 ص 46 ح 149

    و در کافی و تهذیب از ابن سنان روایت کرده اند که حضرت صادق علیه السلام فرمود ؛

    هر کسی که ضم نمودی به عیال خود از بنده و آزاد واجب است بر تو فطره ی او اداء بکنی ؛

    و فرمود؛ اعطاء فطره قبل از نماز عید افضل است و بعد از نماز نیز صدقه ی واجب است .

    • کافی ج 4 ص 170 ح 1 | تهذیب ج 4 ص 71 ح 193

    و ایضاً در کافی و فقیه از ابن عمار روایت کرده اند که حضرت صادق علیه السلام به وکیل خرج خود که معتب نام بود فرمود؛

    عطا بکن فطره ی عیال ما را و از جمیع غلامان ما وترک مکن فطره یکی را از ایشان زیرا که اگر یکی را از ایشان ترک بکنی و فطره ی او را ندهی میترسم فوت شود؛

    گفت؛ چطور فوت میشود؟

    حضرت فرمود؛ میمیرد .

    • کافی ج 4 ص 174 ح 21 | فقیه ج 2 ص 181 ح 2078

    زکات فطره بر کدام مهمان و مولود واجب است

    و ایضاً از ابن عمار روایت کرده اند که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردم ؛

    از مولود در شب عید فطر که از برای او فطره واجب است؟

    حضرت فرمود؛ واجب نیست و ماه رمضان خارج شده .

    • کافی ج 4 ص 172 ح 12 | تهذیب ج 4 ص 72 ح 197

    و در فقیه از برید روایت کرده که از حضرت کاظم علیه السلام سؤال کردم ؛

    از کسیکه به شخصی نفقه و کسوه میدهد آیا فطره ی او بذمه ی آنکس است یا نه ؟

    حضرت فرمود؛ نه و فطره ی عیال او بر او واجب است نه فطره ی آن شخص .

    • فقیه ج 2 ص 181 ح 2079

    ✍ این حدیث دلالت دارد بر اینکه آن شخص ضم نشده است به عیال او بقرینه ی حدیث ابن سنان؛

    ✍ و از این دو حدیث معلوم میشود که هر که عیال کسی باشد فطره ی عیال به صاحب عیال و اجب است و اگر در جزء عیال نشده باشد واجب نیست هر چندیکه نفقه ی او را خورده باشد و از اینجا حکم مهمان در آن شب معلوم میشود که اگر او عیال صدق میکند فطره ی او به عهده صاحب خانه است و اگر عیال صدق نکرد بذمه خود مهمان است.

    و بلکه از این حدیث مهمان ظاهر میشود چنانکه در کتب اربعه از سراد روایت کرده اند که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردم ؛

    از کسیکه در منزل او مهمان است در ماه رمضان تا اینکه روز عید فطر حاضر میشود ؟

    آیا زکات فطره ی او به صاحب خانه واجب است یا نه ؟

    حضرت فرمود؛ بلی فطره واجب است بر هر کسیکه در عیال اوست از ذکور و اناث و صغیر و کبیر و آزاد و بنده .

    • کافی ج 4 ص 173 ح 16 | تهذیب ج 4 ص 332 ح 1041 | فقیه ج 2 ص 178 ح 2067

    ✍ پس در این حدیث فطره ی آن مهمان واجب شد که در عیال و منزل او بوده است نه فطره ی هر مهمان، و عیال شدن را شرط کرده است .

    ✍ و در حدیث ابن عمار سابق فرمود که مولودی که در شب عید فطر به وجود آمد فطره بر او واجب نیست زیرا که ماه رمضان در آن شب خارج شده و بنابراین اگر مهمان در شب وارد شود باز زکات فطره او به صاحب خانه واجب نمیشود زیرا که ماه رمضان تمام شده .

    زکات فطره بر چه چیز های واجب است

    و در تهذیب از حلبی روایت کرده که حضرت صادق علیه السلام فرمود ؛

    صدقه ی فطره بر هر نفر از اهل تو واجب است از صغیر و کبیر و از آزاد و بنده و غنی و فقیر و از هر انسان یک صاع از گندم و یا جو و یا از خرما و یا از مویز از برای فقراء مسلمانان و خرما دوست تر است از همه آنها در نزد من .

    • تهذیب ج 4 ص 75 ح 210

    در وجوب اداء کردن زکات فطره بر غنی و عدم وجوب آن بر فقیر

    ✍ و احادیث در وجوب فطره بسیار است و لکن فطره به غنی واجب است و بر فقیری که مستحق زکات است واجب نیست .

    چنانکه در تهذیب از حلبی روایت کرده که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردند از ؛

    فقیری که زکات اخذ میکند آیا فطره به او واجب است یا نه؟

    حضرت فرمود؛ واجب نیست .

    • تهذیب ج 4 ص 73 ح 201

    و در تهذیب از ابن مبارک روایت کرده که به حضرت کاظم علیه السلام گفتم ؛

    کسی که محتاج است بر او فطره واجب است؟

    حضرت فرمود؛ از برای او فطره واجب نیست.

    • تهذیب ج 4 ص 74 ح 206

    ✍ و مثل اینها است احادیث بسیار در عدم وجوب فطره به شخص فقیر، و محتاج آنکس است که قدرت کسب کردن و صنعت نمودن ندارد با وجود فقر و بدون مال بودنش چنانکه در زکات ذکر شد.

    در زمان اداء کردن زکات فطره و در دادن پول فطره بر فقیر

    و در تهذیب از ابن قاسم روایت کرده که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردم ؛

    که فطره را چه وقت باید داد؟

    حضرت فرمود؛ قبل از نماز عید؛

    گفتم؛ اگر باقی ماند چیزی تا بعد از نماز چطور است؟

    حضرت فرمود؛ عیب ندارد .

    • تهذیب ج 4 ص 75 ح 212

    و در کافی از ابن عمار روایت کرده که از حضرت صادق علیه السلام سؤال کردم؛

    از تعجیل کردن فطره قبل از یک روز ؟

    حضرت فرمود؛ عیب ندارد.

    گفتم؛ چه میفرمائید اگر فطره خودمان را جمع بکنیم از غلات و قیمت آن را به یک نفر فقیر مسلمان بدهیم؟

    حضرت فرمود؛ عیب ندارد.

    • کافی ج 4 ص 171 ح 6

    ✍ و در این حدیث دو حکم بیان شده یکی دادن قیمت فطره و دیگری ادا کردن آن و دادن فطره را یک روز قبل از عید .

    و در تهذیب از بکیر و زراره و محمد بن مسلم و فضیل و برید روایت کرده که حضرت باقر علیه السلام و حضرت صادق علیه السلام فرمودند که؛

    واجب است بر شخص دادن فطره از هر کسی که عیال او هست از بنده و آزاد و صغیر و کبیر در روز عید فطر و این افضل است و آن شخص در وسعت است در دادن فطره از روز اول ماه رمضان تا به آخر آن .

    • تهذیب ج 4 ص 76 ح 215

    ✍ و در این حدیث در نهایت وضوح بیان فرمود که فطره را از اول ماه میتوان داد .

    و در تهذیب از ابن ابو عمیر روایت کرده که حضرت صادق علیه السلام فرمود ؛

    زمانیکه فطره را جدا نمودی از مال خود و در خیال طلب محل آن باشی و یا منتظر شخصی شوی پس تأخیر آن عیب ندارد.

    • تهذیب ج 4 ص 77 ح 217

    و ایضاً در تهذیب از ابن عمار روایت کرده که از حضرت صادق علیه السلام سؤال نمودم ؛

    از فطره ؟

    حضرت فرمود؛ زمانیکه آن را جدا کردی پس عیب ندارد چه قبل از نماز بدهی و یا بعد از نماز.

    • تهذیب ج 4 ص 77 ح 218

    در این که زکات فطره از قوت و از آن چیز است که بر عیال خودشان غذا میدهند

    و در کافی و تهذیب از یونس روایت کرده اند که به حضرت صادق علیه السلام گفتم که؛

    فطره بر اهل بادیه واجب است یا نه ؟

    حضرت فرمود؛ فطره واجب است بر هر کس که از قوت خود بدهد.

    • کافی ج 4 ص 173 ح 14 | تهذیب ج 4 ص 78 ح 220

    و ایضاً در وافی و تهذیب از زراره و ابن مسکان از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده اند که فرمود ؛

    واجب است فطره بر هر قوم از آنچه بر عیال خودشان غذا میدهند شیر باشد و یا مویز و یا غیر از اینها .

    • وافی ج 10 ص 249 ح 9528 | تهذیب ج 4 ص 78 ح 221

    ✍ و مثل اینها است احادیث دیگر .

    عدم جواز نقل زکات فطره از بلد (شهر) خود

    و در تهذیب از ابن بلال روایت کرده که به حضرت صادق علیه السلام نوشتم که ؛

    کسی در بلده ی است و برادر دین او در بلده ی دیگر است آیا جایز است که فطره ی خود را به آن بلد بفرستد یا نه؟

    آن حضرت نوشت که؛ زکات فطره قسمت میشود در بین آن کسانی که در بلد خود حاضرند و فرستاده نمیشود بر بلد دیگر اگر چه در بلد خود موافق در دین خود نبوده باشد.

    • تهذیب ج 4 ص 88 ح 258

    در شرط بودن ایمان در مستحق زکات فطره

    و ایضاً در تهذیب از فضیل روایت کرده که حضرت صادق علیه السلام فرمود؛

    زکات فطره از برای اهل آن است یعنی اهل ولایت و امامت باشد و اگر اهل آن را نیافتی از برای آن کس است که ناصبی نباشد و نقل نمیشود از یک زمین به زمین دیگر و رئیس مسلمین داناتر است به محل آن میدهد آن را بر هر کسی که مصلحت بداند .

    • تهذیب ج 4 ص 88 ح 260

    ✍ و از این دو حدیث معلوم میشود که نقل فطره مثل زکات جایز نیست و باید در بلد فطره دهنده صرف شود.

    همچنین بخوانید : احکام « زکات فطره و شرایط آن » را در کتاب قواعد الاسلام جلد دوم و قواعد الدین جلد 1 و اساس الاسلام این عالم بزرگوار با دلایل بیشتر.

    دسترسی به اسناد احادیث موجود در این ماده

    دوستان عزیز شما میتوانید توسط لینک ها ذیل به متن های عربی احادیث این ماده دسترسی داشته باشید فقط کافیه لینک کتاب مربوطه را باز کنید و جلد و صفحه هر حدیث را که در ذیل هر حدیث شریف در این ماده موجود هست را وارد کرده و به متن عربی حدیث مربوطه دسترسی پیدا کنید.

    کتاب کافی | کتاب تهذیب | کتاب فقیه

    حکم زکات فطره و شرایط آن در اپلیکیشن احکام (بزوردی این ماده منتشر خواهد شد)

    یکی از جامع ترین برنامه ها در بیان مسائل احکام از عبادات شرعیه و قوانین عملیه اسلام از جمله این احکام که طبق آیات قرآنیه و احادیث محکمات و صحیحه از کتب اربعه گرد آوری شده دانلود بفرمایید.

    جهت دانلود اپلیکیشن احکام و قانون الاسلام کلیک کنید :   بازار   |   مایکت | و جهت دانلود سایر اپلیکیشن ها

    اللهم عجل لولیک الفرج

    اپلیکیشن احکام

    یکی از جامع ترین برنامه ها در بیان مسائل احکام از عبادات شرعیه و قوانین عملیه اسلام که طبق آیات قرآنیه و احادیث محکمات و صحیحه از کتب اربعه گرد آوری شده دانلود بفرمایید.

    جهت دانلود اپلیکیشن احکام و قانون الاسلام کلیک کنید :   بازار   |   مایکت | و جهت دانلود سایر اپلیکیشن ها

    پاسخ به سوالات

    در رابطه با احکام این ماده اگر مشکلی یا سوالی دارید از طریق دیدگاه ها در انتهای صفحه اقدام نمایید؛ حتی میتوانید پیج اینستاگرام ما رو فالو داشته باشید و سوالات مربوطه رو از طریق دایرکت یا کامنت ها بپرسید.

    اللهم عجل لولیک الفرج

    فهرست احکام

    دیدگاهتان را بنویسید

    آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

    نوشتن دیدگاه